Dyslexie, lees-problemen of leerachterstand? Een bijzondere vorm van bijles voor kinderen uit De Liemers, de Achterhoek en Gelderland
Uit onderzoek blijkt dat bij 80% van de kinderen die op dit moment als dyslectisch is gediagnosticeerd de samenwerking tussen de ogen niet optimaal is. Dit kan worden getraind.
Birnbaum, hoogleraar Optometrie in Amerika, onderzocht 26 publicaties. Hij toont met dit onderzoek aan dat er een relatie is tussen oog-volgbewegingen en leesproblemen. Bij dyslexie wordt er vaak een gestoorde oog-volgbeweging gezien.
Uit onderzoek blijkt dat 80% van de groep kinderen die op dit moment als dyslectisch is gediagnosticeerd, eigenlijk als basisprobleem een visuele disfunctie heeft.
Als dit basisprobleem wordt aangepakt en er daarnaast een goede begeleiding is bij de lees- en spellingproblemen, dan kunnen deze problemen aanzienlijk verminderen en mogelijk zelfs verdwijnen.
In het volgende filmpje is te zien hoe moeilijk lezende kinderen hun ogen gebruiken tijdens het lezen:
Resulterend in frustratie: lezen en schrijven, maar ook bordkijken, is extreem vermoeiend en lukt gewoon niet goed genoeg. Kijken doe je met je ogen en zien doe je met je hersenen. Wat je ogen waarnemen moet door de hersenen worden geïnterpreteerd en begrepen. Gaat er in dit proces iets fout, dan noemen we dat een visuele disfunctie: een oogafwijking.
Wanneer de ogen onjuist met elkaar samenwerken, kan dit het leerproces behoorlijk belemmeren. De correctie in de hersenen kost simpelweg te veel energie.
Dit heeft overigens niet te maken met het dragen van een bril: Kinderen met een volledige gezichtsscherpte kunnen ook een visuele disfunctie hebben!
Net als andere spieren, kunnen ook oogspieren worden getraind.
Visuele training is erop gericht om je lees- en spellingsvaardigheden te optimaliseren. Ook worden je schrijf- en rekenvaardigheden verbeterd. Gemiddeld zijn 6 tot 9 lessen van 1 uur voldoende om dit voor elkaar te krijgen. Uiteraard dien je dan tussen de lessen door dagelijks thuis te oefenen. Elke dag 15 tot 20 minuten volstaat.
Doelgroepen
• Personen met een dyslexieverklaring.
• Personen zonder dyslexieverklaring, maar die moeite hebben met lezen, schrijven, spellen en/of rekenen.
Relatie tussen ogen en dyslexie
Vind je lezen, spellen, rekenen, automatiseren en/of begrijpend lezen lastig? Zie je dansende letters tijdens het lezen of kun je het leren onder druk of onder druk werken niet lang volhouden? Het is heel goed mogelijk dat dit te maken heeft met je ogen.
Personen met dyslexie of andere lees- en/of leerproblemen hebben vaak moeite met het richten van de ogen (fixatie disparatie) en/of het gericht houden van de ogen (instabiele focus). Hierbij is de samenwerking tussen de ogen niet optimaal.
Als er sprake is van fixatie disparatie (FD) zie je eigenlijk een dubbel beeld zonder dat je dat zelf door hebt. Als je met twee ogen naar een voorwerp kijkt, dienen de beide ooglijnen direct in of op het voorwerp te kruisen. Alleen op het kruispunt van de ooglijnen kun je enkel zien. Bij FD kruisen de ooglijnen ruim vóór het voorwerp of ruim er achter. Dit geeft dus dubbelzien.
Het kost de hersenen veel moeite om dit te corrigeren. Als de FD zo ernstig is dat de hersenen het dubbele beeld niet meer kunnen corrigeren, ziet je dit:
Bij een instabiele focus kun je de ogen niet juist gericht houden. Feitelijk wordt er een verspringend beeld waargenomen. Ook hier hoef je niks van te merken omdat de hersenen hiervoor corrigeren. Is de instabiele focus te sterk, dan wordt er onvoldoende gecorrigeerd en zie je soms dansende of zwevende letters in het boek:
Door de FD en instabiele focus kan een kind de visuele informatie niet goed opnemen. De kinderen waar het om gaat, krijgen vaak hoofdpijn, kunnen zich niet goed concentreren, kijken vaak weg en doen gewoon niet meer mee met de les. Soms ontwikkelt het kind een gedragsprobleem of wordt het somber.
In beide gevallen komt dat voort uit frustratie: lezen en schrijven, maar ook bordkijken, is extreem vermoeiend en lukt gewoon niet goed genoeg. De correctie in de hersenen kost simpelweg te veel energie.
Signalen FD en instabiele focus
Signalen die kunnen wijzen op FD of instabiele focus:
• Concentratieproblemen
• Traag lezen
• Foutief of radend lezen
• Hekel hebben aan lezen
• Vinger gebruiken tijdens het lezen
• Bij het hardop lezen klinkt het hakkelend
• Dansende en/of bewegende letters in het boek of op het bord (bij instabiele focus)
• Letters dubbel zien (bij FD)
• Het hoofd schuin houden tijdens lezen/schrijven
• Slecht begrijpend lezen
• Moeite met spelling
• Een slordig handschrift
• Branderige ogen
• Hyperactiviteit
• Nek- en schouderklachten
• Oog-handcoördinatieproblemen
• Hoofdpijn tijdens het kijken naar 3D films
• Hoofdpijn boven de wenkbrauwen
• Algemene hoofdpijn
• Matig ruimtelijk zien
• Overgevoelig voor (zon)licht
• Slecht zicht bij schemering
• Moeite met afstanden inschatten
• Vermoeid uit school komen
Regio: Zevenaar, Didam, Wehl, Montferland, Doetinchem, ‘s-Heerenberg, Duiven, Westervoort, Arnhem, Bemmel, Lent, Elst, Nijmegen